مراحل فرآوری سنگ ساختمانی باید به درستی انجام شود تا محصول تولید شده از کیفیت و دوام خوبی برخوردار باشد. فرآوری سنگ یکی از عملیات اساسی در آماده سازی سنگ است. سنگهای ساختمانی از دستههای مختلفی تشکیلشدهاند که هرکدام برای قسمتی از ساختمان مناسب هستند. در معماری ساختمان این نکته وجود دارد که هر سنگ با توجه به رنگ، جنس و کاربردی که دارد در فضای مخصوص به خود بهکاربرده میشود. جهت استفاده از سنگها در فضای مختلف ساختمان لازم است بر روی سطح آنها پرداختهایی متناسب با فضایی که قرار است در آنجا استفاده شود، انجام گیرد. پرداخت سنگ یا فینیشینگ بخشی از فرآیند تولید سنگ است که انواع مختلفی دارد.
مراحل آماده سازی و فرآوری سنگ ساختمانی
برش سنگ
اولین مرحله در فرایند تولید و فرآوری سنگ، برش سنگ است. اولین کاری که جهت فرآوری انجام میگیرد این است که سنگ را در ابعاد مناسب برش میدهند. سنگها به صورت کوپ وارد سنگبری میشوند. این کوپها را به کمک دستگاههایی که دارای تیغه فولادی و دندانههای الماس هستند، برش میدهند. انتخاب این که به چه روشی و یا با چه دستگاهی سنگ را برش دهیم، بستگی به نوع و جنس سنگ دارد. به صورت کلی دو روش برای برش سنگهای ساختمانی وجود دارد.
برش سنگ با اره
یکی از روشهای رایج در برش سنگ، برش با دستگاه اره میباشد. جهت فرآوری، سنگها را به وسیله ارههایی که به صورت موازی هستند، برش میدهند. این ارهها دارای تیغههای الماس هستند که این تیغهها هم شامل دو نوع سخت بر و نرم بر میشوند. از ارههای نرم بر عمدتاً جهت سنگهای آهکی استفاده میکنند.
برش سنگ با قله بر
در برش سنگ به وسیله قله بر از دیسکهای دایره شکل استفاده میکنند. قطری که این دیسکها دارند، متغیر است و با توجه به اندازه کوپ و تولید کارخانه متفاوت میشود. این دیسکها به صورت موازی کنار هم قرار میگیرند و کوپ سنگ را در قطرهای برابری برش میدهند. برش سنگهای نرم تا نیمه سخت را با این دستگاه انجام میشود.
تقویت و مقاوم سازی سنگ
مقاوم و مستحکم بودن سنگ یکی از ویژگیهای مهم سنگ ساختمانی است. در کارخانهها جهت تقویت بیشتر سنگها از توری رزین استفاده میکنند، این کار یکی از بهترین روشها جهت مستحکم سازی سنگ است. برای این کار توریها را به کمک چسب توری به پشت سنگ میچسبانند و سبب یکپارچگی و استحکام آن میشوند. وجود توری در پشت سنگ به ویژه در نمای ساختمان کمک زیادی به چسبندگی بالای سنگ به ملات میکند.
رزین کاری سنگ
برخی از سنگها مانند تراورتن پس از برش بر روی سطح خود تخلخلهایی دارند. وجود خلل و فرج بر روی سنگ باعث کاهش زیبایی آن میشود. بنابراین میبایست به روشی این موارد را برطرف کرد. برای پر کردن این تخلخلها روی سطح سنگ از موادی مانند ماستیک اپوکسی و یا پلی استر استفاده میکنند. این مواد خود از رزین ساخته می شود که در اشکال مختلف رنگی و بی رنگ موجود هستند. استفاده از این رزینها باعث کاهش جذب سنگ، براق شدن سطح آن و زیبایی و استحکام آن میگردد. سنگ اگر رزینکاری شود، مقاومت آن در برابر نور آفتاب بسیار بالا میرود.
ساب زنی در فرآوری سنگ
مهمترین مرحله از مراحل تولید و فرآوری سنگ ساختمانی که نقش مهمی نیز در قیمت سنگ ساختمانی دارد، مرحله ساب زنی آن میباشد. در این بخش به وسیله دستگاه ساب سطح روی سنگ صاف و صیقلی میشود. این موضوع در زیبایی سنگ میافزاید و خلل و فرجهای بسیار ریز آن را نیز پر میکند. دستگاه ساب زنی با ایجاد فشاری که بر روی سنگ وارد میکند و سرعت مناسبی که لقمهها دارند، سنگ را ساب میزند. نکاتی که در این مرحله جهت انجام یک ساب عالی مهم است، تراز بودن سنگها، بالا بودن کیفیت لقمهها و تاب بر نداشتن صفحههای دستگاه میباشد. لقمههایی که عملیات ساب زنی را انجام میدهند دارای شمارهبندی خاصی هستند. هر چه شماره لقمه مورد نظر بالاتر برود سطح سنگ را صیقلیتر میکند.
لبه زدن
پس از پرداخت و فرآوریهایی که بر روی سطح سنگ انجام شد، حالا نوبت به لبههای آن میرسد. فرآوری سنگ تنها مربوط به روی سنگ نیست و لبههای سنگ نیز نیاز دارند که پرداخت شوند. این فرآیند به کمک سیستمهای چرخ سنباده انجام میشود. دستگاههایی که لبه زنی میکنند، میتوانند لبههای گرد اریب یا نیمه گرد برای سنگها ایجاد کنند. لبه زنی برای سنگهایی مانند سنگ پله، سنگ کابینت و غیره اهمیت بیشتری دارد.